Genel Haberler

Elektrikli Bisiklet ‘in Tarihi

Elektrikli Bisiklet ‘in Tarihi

Bilindiği gibi çevre dostu, pratik ve ekonomik olan bisikletlerin, 200 yıllık bir geçmişi bulunmaktadır. İlk bisikleti kimin icat ettiği konusunda tam olarak fikir birliği sağlanamasa da Fransız Comte de Sivrac 1790’lı yıllarda “celeripede” adını verdiği iki tekerleği bulunan bisiklet benzeri bir araç üretmiştir. Bu aracın, sert ve ahşap iki tekerlekten oluşmakta, gidonu ve selesi bulunmamaktaydı. Bisiklet benzeri bu araç, ayaklar ile hareket ettirilerek çalışıyordu. Bu tarihten sonra bu konuda pek çok çalışma yapıldı. 1885 yılına gelindiğinde ise İngiliz John Kempp Starley, günümüzde kullanılan bisiklet modellerin ilk örneğini tasarladı. Eşit büyüklüklere sahip tekerlekler, zincir sistemi, gidon ve seleli bisikletler, bu tarihten itibaren kullanılmaya başlanmıştır. Günümüzde ise bisikletler gelişen teknolojiye bağlı olarak pek çok farklı formlarda üretilmektedir. Bunlardan biri de elektrikli bisiklettir. E- bisiklet olarak da adlandırılan bu bisiklet türü geliştirilen bir elektrik motor yardımı ile çalışmaktadır.

Genel Olarak Elektrikli Bisiklet Nedir?

Standart bisikletlere göre pedal kuvvetine destek olunması için elektrik desteğinin devreye girdiği bisiklet türüne elektrikli bisiklet denmektedir. Bu araç da bir bisiklet türü olduğu için plaka, ehliyet ya da trafik sigortası gibi kanunu durumlar muaftır. Elektrikli motor ve batarya teknolojisindeki gelişmeler günümüzde elektrikli bisikletlerin yüksek performanslı ve uzum ömürlü olarak geliştirilmesini sağlamıştır.

Elektrikli bisikletler, standart bisikletlerin sürüş keyfini aynı biçimde korurken ayrıca dik yokuşların rahatlıkla çıkılmasını sağlar. Bunların dışında uzun yollar için ideal bir kullanım keyfi yaşatır. Bu bisikletlerin motor güçleri ise 200-1000 W arasında değişmektedir. Genel olarak bisiklet pedallarında 248 W kullanıldığı bilinmektedir. 1000 W’ye kadar elektrik gücü olanları ise elektrikli motor olarak kabul edilmektedir. Yani bisiklet değil motor sınıflandırılmasına tabi tutulmaktadır.

Elektrikli Bisiklet Tarihçesi

Elektrikli bisiklet, geliştirilen pedal yapısı sayesinde sürücünün pedalı çevirmesi ile kullanılan bir bisiklet çeşididir. Bu bisiklet türünde elektrik enerji kullanılarak bisikletin ilerlemesi sağlanılmaktadır. Elektrikli bisikletler ile ilgili ilk çalışmalar ise 1890 yıllarda ABD patent belgeleri ile ortaya konmuştur. Ogden Bolton Jr. 31 Aralık 1895’de bataryalı bir sisteme sahip “arka tekerleğe takılı, 6 kutuplu, fırçalı ve komütatör doğru akımlı (DC) göbek motorlu” “U.S. Patent 552.271” almıştır. Bir vitese sahip olmayan bu bisikletin, motoru 10 voltluk bir bataryadan 100 amperlik bir akıma sahipti.

Ogden Bolton Jr. Patent bildirimden iki yıl sonra yani 1897’de Hosea W. Libbey, çift elektrikli motora sahip U.S. Patent 596.272 patentli bisikleti icat etti. Bu bisikletin motoru ayna kol aksında bulunmaktaydı. Aynı model geliştirilerek daha sonra 1990 yılların sonunda “Giant Lafree e-bisikletleri” tarafından tekrar icat edildi.

Mathew J. Steffens ise 1898 yılında tekerleğin dış tarafında tahrik kayışını kullanarak arkadan çekişli bir sisteme sahip bir bisikletin patentini aldı. Schnepf 1899 yılına gelindiğinde U.S. Patent 627.066’li arka tekerleği sürtünmeli bir yapıya sahip “makaralı tekerlek” olarak adlandırılan tahrikli elektrikli bisikleti geliştirmiştir.

Elektrikli Bisiklette 1990’li Yıllardan Sonraki Gelişmeler

21. yüzyılda yaşanan siyasi ve ekonomik gelişmeler dünya milletlerini yakından etkilemiştir. Sanayileşme ve bu duruma bağlı olarak da makineleşme her alanda kendini göstermiştir. Gelişen teknolojiyle beraber pek çok ürün daha kullanışlı ve sağlam bir hal almıştır. Bisikletlerde bu ürünlerdendir. Ekonomik ve çevre dostu olan bu ürünler, bu yüzyıl itibari ile farklı formlarda üretilmeye ve geliştirilmeye başlanmıştır. Özellikle elektrikli bisikletler daha kullanışlı ve yüksek performanslı çevre dostu araçlar olarak üretilme başlanmıştır. 1990 yılların sonu itibari ile tork sensörleri ve güç kontrolleri geliştirilmiştir. Japonya’da 1997 yılında bu konuyla ilgili Takada Yutky geliştirdiği cihaz için patent başvurusu yapmıştır.

1992 yılında Vector Services ise Limited Zike  e- bisikleti tasarladı ve piyasaya sundu. Bisiklette “NiCd pilleri ve 850 gr sabit-mıknatıslı motora” sahiptir.

Japon otomotiv firması Yamaha 1989 yılına elektrikli bisikletlerin ilk prototiplerinden üretti. 1993 yılına gelindiğinde ise pedal destekli olanlarını icat etmiştir. Bu tarihten 2004 yılına kadarki dönemde üretim %35 civarlarında artış göstermiştir.

Amerikan otomobil devi Lee Iacocca ise 1997’de E-bike SX modelini üreten EV Global motors’ı kurmuştur. Bu dönemden sonra ABD’de e- bisikletler yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu dönemden sonra elektrikli bisikletler hacimli kurşun asit piller kullanılarak üretilmiştir. Daha yeni modeller ise daha hafif yapıda ve yüksek kapasiteli NiCd, NiMH ve Li-ion piller kullanılarak üretim yapılmıştır. Performansları değişse de Li-ion pillerin hızı ve menzilleri diğer pillere göre daha fazladır.

2007 yılında ise Çin’de kullanılan bisikletlerin %10-20 arasında elektrikli bisiklet olduğu bilinmektedir.

Elektrikli Bisiklet Sınıflandırılması Nasıldır?

Asırlardır insan hayatında önemli bir yere sahip olan bisikletler, sadece bacak kuvveti ile hareket ettiği için fazla uzağa gidememekte ve seyahat edebilecek özellikte değildi. Ayrıca orta yaş üzeri insanlar bisiklet kullanmayı bu nedenlerden dolayı tercih edemiyordu. Elektrikli bisikletler bu duruma çözüm bulmuş çevre dostu araçlardır. Elektrikli bisikletler, motorlarının özelliklerine göre farklı sınıflara ayrılmaktadır. Ayrıca ülkeler de kendi prosedürlerine göre elektrikli bisikletleri sınıflandırmaya tabi tutmuşlardır.

  • Pedal destekli (Pedelek): Bu bisiklet modelinde motor pedal çevirerek düzenlenmektedir. Pedelek olarak da bilinen bu elektrikli bisiklet modelinin pedal çevirime kuvvetini ve her ikisini de algılayan sensörü bulunmaktadır.
  • İsteğe bağlı güç: Scootor ve motosiklet gibi motor gidondaki güç tutamağı ile etkinleşmektedir.

Elektrikli Bisiklet Kullanım Avantajları Nelerdir?

Elektrikli bisiklet, şarj edilen bir batarya ile hareket eden bazen de pedalla kullanım imkânı olan elektrikli motor gücü ile çalışan bir bisiklettir. Bu bisikletlerin genel özellikleri ise;

  • Bu bisikletler motor gücü sayesinde düşük kondüsyonlu ve ileri yaşlı kişiler için de uygundur.
  • Bu bisikletle gelişmiş motor gücü sayesinde dik yamaç ve yokuşları rahatlıkla çıkılabilir.
  • Yüksek performans sağlaması ve sağlam bir yapıya sahip olması nedeni ile uzun mesafeler için tercih edilebilir.
  • Güçlü bir pedal sistemi olduğu için hızlı yol alınabilmesini sağlamaktadır.

Türkiye’de Elektrikli Bisikletler Konusunda Kanuni Düzenlemeler Nelerdir?

Şu an ülkemizde elektrikli bisiklet tam olarak bir sınıflandırmaya tabi tutulamadı. Bu nedenle düzenlemeler tam net değil. Fakat geçerli olan bir düzenleme bulunmaktadır.  Karayolu Trafik Yönetmeliğinin 3. Maddesinin Birinci Fıkrasının C bendinin 10. Alt bendinin tanımlama dışında kalanlara göre;

  • Pedalı bulunmayan ya da pedal kullanarak sürme opsiyonu bulunmayan 0,25 kW’dan gücü yüksek ve 25 km’den hızlı giden araçlar için ehliyet ve kask kullanımı gereklidir. Ayrıca araçlar vergiye ve tescile tabidir. Bu tanım dışında kalan elektrikli bisikletlerin kullanımı için herhangi bir ehliyet, tescil ve plakaya gerek görülmemektedir.

Elektrikli Bisiklet Satın Alırken Hangi Özelliklere Dikkat Edilmelidir?

Gelişen teknoloji makine teknolojisini de önemli ölçüde etkilemiştir. Elektrikli bisikletler de bu durumlara bağlı olarak farklı özelliklerde üretilmiştir. Günümüzde elektrikli bisiklet modellerini pek çok farklı çeşitte üretilmeye başlanmıştır. Bir kişinin bu nedenle bu bisikletleri satın alırken öncelikle motor gücünün dikkat etmesi önemli olacaktır. Örneğin ehliyetiniz yoksa motor gücü olarak 250 W altında olanların tercih edilmesi gerekmektedir. Ayrıca menzil özellikleri, ışıklandırma düzeni, alarm düzeni ve pedal özellikleri gibi detaylara da dikkat edilmesi gerekmektedir. Yukarıda bahsedilen tüm bu hususlar, elektrikli bisikletlerin fiyatlarını da etkilemektedir.

Bir yanıt yazın